Geçen günlerde Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) patent, marka ve tasarımlara ilişkin 2020 istatistiklerini yayımladı (https://www.wipo.int/publications/en/details.jsp?id=4533&plang=EN). Çalışma 2021 yılında yayımlanmakla birlikte sayılar geriden geldiği için 2020 yılı rakamları verilmiş. Bu yazımızda patent ve faydalı model başvuru ve tescillerindeki durumu inceleyeceğiz.
WIPO’ya göre 2020 yılında globalde bir önceki yıla kıyasla %1.6 artışla 3.3 milyon patent, %28 artışla da 3 milyon adet faydalı model başvurusu yapıldı.
Teknolojinin üretimi (özellikle Çin’in etkisiyle) Asya kıtasına kaymaya başladı. Çünkü patent başvurularının %66.6’sı Asya’dan. Bu oran faydalı modellerde %98.4.
Dünya genelinde 15.9 milyon adet patent aktif durumda. Bu sayı bir önceki yıla kıyasla %5.9 artmış. Faydalı modellerde bu oran %30 artışla 7.3 milyona tırmanmış.
2020 yılında patent başvurularının %85’i beş ofise yapıldı;
Aşağıdaki tablo ise hangi ülkelerin hangi teknolojilerde önde olduğunu gösteriyor:
2020 faydalı model başvuru listesinde Türkiye de kendine yer buldu. Bir önceki yıla kıyasla ülkemizdeki başvurular %22 artış gösterdi:
Türk Patent ve Marka Kurumunun (Türk Patent) patent başvuru istatistikleri ise yıllara göre şöyle (https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/statistics/ );
Dikkat edilirse 2020 yılında Türk Patent’e 18 bin civarı patent başvurusu yapılmış. Bu başvuruların 8 bin civarı yerli.
2020 yılında Türk Patent’e 3.627 faydalı model başvurusu yapılmış, bunların 3.577’si yerli. Yani yabancılar ülkemizdeki faydalı model korumasına ilgi göstermiyor.
Türk Patent’in patent tescil istatistikleri ise şöyle (https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/statistics/);
Başvuru ve tescil tabloları karşılaştırıldığında özellikle yerli başvuruların tescil oranlarının çok düşük olduğu görülüyor. Sözgelimi 2017-2020 döneminde yerli başvuruların 8 bin civarında olmasına karşılık, 2020 yılında bunların tescili 2.214 adet. 2021’de bu sayı biraz artarak 3.342 adede ulaşmış. Başvuruların tescile dönüşme oranı %20’ler mertebesinde. Bu sayılar ülkemizde başvuruların kalitesi hakkında bize bir fikir veriyor.
Yukarıdaki sayılara bir de şöyle bakabiliriz: Çin açık ara önde. Nüfusa kıyasla patentleşmede ise Kore ileride. Bu bağlamda teknolojik üretimin Asya’ya kaydığı söylenebilir. Ülkemizdeki sayılar kıpırdanmaya işaret ediyor, ama gidilecek yol çok uzun. Ayrıca kalite sorunumuz var. Bu sorunun kaynağına inilerek sorumlular (başvuru sahipleri ve vekiller) bulunmalı ve kaynakta müdahale edilmeli.
