Dünya Genelinde Son Yapay Zekâ Gelişmeleri

OECD

2024 yılının başında OECD, dünya çapında önde gelen yapay zeka ve gizlilik uzmanlarını bünyesinde bir araya getirerek Yapay Zeka, Veri ve Gizlilik Uzman Grubu‘nu kurdu. Bu grup, Yapay Zekâ sistemlerinin nasıl oluşturulduğu ve çalıştığı tanımına dair 5 Mart 2024 tarihinde açıklayıcı bir bildiri yayınladı. 15 Mart 2024 tarihinde “Yapay Zekâyı İşyerinde Kullanma”, 10 Nisan 2024 tarihinde “Yapay Zekâ ve Ücret Eşitsizliği”  ve “Yapay Zekâ ve İşgücü Piyasasında Değişen Beceri Talebi” ve 16 Nisan 2024 tarihinde ise “Yapay Zekânın Üretkenlik, Dağıtım ve Büyüme Üzerindeki Etkisi” başlıklı makaleler uzmanlar tarafından yayınlandı.

Avrupa Komisyonu

Avrupa Komisyonu, Avrupa Araştırma Alanı Forumu tarafından geliştirilen araştırmalarda üretken Yapay Zekâ kullanırken fikri mülkiyet haklarına saygı göstermeleri gerektiğine dair bir rehber yayınladı. Bu rehber, üretken Yapay Zekâ araçlarının araştırmalarda kullanılmasının kolaylık sağladığını ancak aynı zamanda şeffaflık ve sorumluluk gerektirdiğini vurguluyor. Metin, resim ve kod üretiminde hız ve kolaylık sunan bu araçlar, aynı zamanda intihal ve telif hakları ihlali riski taşıyor. Araştırmacıların bu konuda dikkatli olması gerektiğini belirten rehber, fikri mülkiyet haklarının korunması ve yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi konusunda önemli bilgiler içeriyor.

Avrupa Parlamentosu

Yapay Zekâ Yasası’nın uygulanmasından sorumlu olan Yapay Zekâ Ofisi, 21 Şubat 2024 tarihinde kuruldu.

Avrupa Parlamentosu, Yapay Zekâ Yasası’nı 13 Mart 2024 tarihinde 523 lehte, 46 aleyhte ve 49 çekimser oyla kabul etti. Kabul edilen yasa taslağı şu anda dil uzmanları tarafından kontrol ediliyor ve yasama dönemi bitmeden önce kabul edilmesi bekleniyor. Avrupa Konseyi tarafından onaylandıktan sonra yasa, Resmi Gazete’de yayınlanacak ve mayıs ayı sonunda tedricen yürürlüğe girecek. Yürürlüğe girdikten sonra, uygulama yasaklarının altı ay, uygulama kurallarının dokuz ay, genel amaçlı Yapay Zekâ kurallarının on iki ay ve yüksek riskli sistemlere getirilen yükümlülüklerin ise otuz altı ay sonra uygulanması planlanıyor.

Avrupa Konseyi

“Yapay Zekâ, İnsan Hakları, Demokrasi ve Hukukun Üstünlüğüne İlişkin Çerçeve Sözleşme Taslağı’na ilişkin 14 Mart 2024 tarihli gizlenen geçici anlaşma metni kamuoyuna sızdırıldı.

Birleşmiş Milletler

Amerika Birleşik Devletleri, 120’den fazla ülke ile birlikte, 21 Mart 2024 tarihli Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na sunduğu kararla, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşılmasını desteklemek için güvenli ve güvenilir Yapay Zekâ sistemlerinin teşvik edilmesi çağrısında bulundu. Genel Kurul, 21 Mart 2024 tarihinde Yapay Zekâ ile ilgili çığır açan bu kararı kabul etti. Birleşmiş Milletler Meclisi, tüm Üye Devletlere ve paydaşlara, insan haklarına uygun olmayan veya aşırı risk oluşturan Yapay Zekâ sistemlerinden kaçınma veya kullanımlarının durdurulması çağrısında bulundu.

WIPO

Yapay Zekâ ve Fikri Mülkiyet: Bir Ekonomik Perspektif” başlıklı araştırma raporu yayınladı. Bu raporda: Yapay Zekâ, yaratıcılık ve telif hakkı gibi konular ele alınmaktadır.

Afrika Birliği Kalkınma Ajansı (AUDA-NEPAD)

“Afrika’da Yapay Zekâ Düzenlemesi ve Sorumlu Kullanımı: AU Gündemi 2063’e Doğru” adlı politika taslağı, özellikle Yapay Zekâ stratejileri ve düzenleyici çerçevelerinin eksik olduğu ülkelerde, Yapay Zekânın benimsenmesini teşvik etmek için gerekli yasal düzenlemelerin oluşturulmasını önermektedir. Birlik, Haziran 2024’e kadar paydaşlardan gelen geri bildirimleri toplamak ve analiz etmek üzere harekete geçti. Nihai belgenin, Temmuz 2024’te Afrika Birliği politika yapıcılarına sunulması beklenmektedir.

Birleşik Krallık

Yapay Zekâ (Düzenleme) Tasarısı,  Lordlar Kamarası’nda görüşülüyor. Tasarı, ulusal bir Yapay Zekâ Kurumu’nun kurulmasını, Yapay Zekâ üzerinde düzenleyici ilkelerin belirlenmesini ve işletmelere şeffaflık, fikri mülkiyet yükümlülüklerinin yerine getirilmesini amaçlamaktadır. Tasarının komite aşamasına geçmesi beklenmektedir.

Amerika Birleşik Devletleri

Amerika Birleşik Devletleri’nin güneydoğu bölgesinde yer alan Tennessee eyaleti, “Elvis Yasası”nı imzalayarak müzisyenleri Yapay Zekâ tarafından koruyan ilk ABD eyaleti oldu. Bu yasa, bir kişinin izni olmadan bir bireyin yetkisiz Yapay Zekâ tarafından oluşturulan sesli kayıtların üretimini ve dağıtımını engellemesi açısından önem arz ediyor.

ABD Patent ve Marka Ofisi (USPTO), yapay zeka destekli buluşların “kategorik olarak patent alınamaz” olmadığını ve bir “doğal kişinin buluşa önemli bir katkı sağlaması durumunda” patent alabileceğini açıklayan bir rehber yayınladı.

Birleşik Arap Emirlikleri

Yapay Zekâ ve ileri teknoloji konularında araştırma, altyapı ve yatırımlara ilişkin politikalar ve stratejiler geliştirmek ve uygulamakla sorumlu olan Yapay Zeka ve İleri Teknoloji Konseyi Abu Dhabi’de emir tarafından yayınlanan bir düzenleme ile kuruldu.

Fransa

Fransız Yapay Zekâ Komitesi, Cumhurbaşkanına Yapay Zekânın yaratıcı sektörlere etkisini içeren 25 öneriyi içeren bir rapor sundu.

İtalya

İtalyan Başbakanı, Yapay Zekâ projelerini teşvik etmek için 1 Milyar Euro değerinde bir Yapay Zekâ Fonu kurmayı planlıyor. Milli Yapay Zekâ stratejisinin uygulanmasında denetleyici ve destekleyici bir rol oynayacak bir kurum kurmayı da hedefliyor. Bu adımlar, ülkenin Yapay Zekâ alanındaki potansiyelini daha da geliştirmeyi ve ulusal Yapay Zekâ stratejisinin başarılı bir şekilde hayata geçirilmesini sağlamayı amaçlıyor.

Çin

Çin’de bir grup akademisyen tarafından hazırlanan 9 bölüm ve 96 maddeyi içeren bir taslak yasa çalışması, Yapay Zekâ hakkında genel prensipleri, hakların korunmasını ve hukuki sorumlulukları düzenlemektedir.

Guangzhou İnternet Mahkemesi yakın zamanda Yapay Zekâ tarafından oluşturulan görüntülerin telif hakkı ihlaliyle ilgili hukuken bağlayıcı bir karar verdi. Davacı, davalının, yetkisiz olarak süper IP Ultraman kahramanına büyük ölçüde benzer görüntüler oluşturarak hukuka aykırı olarak eserini kullandırdığını, ücretli üyelik sistemiyle haksız kazanç elde ettiğini iddia etmiştir. Mahkeme kararında  Yapay Zekâ şirketinin, üretken Yapay Zekâ hizmetleri sağlama sürecinde davacının Ultraman çalışmalarına ilişkin çoğaltma hakkını ve uyarlama haklarını ihlal ettiğine ve ilgili hukuki sorumluluğu üstlenmesi gerektiğine karar verdi. Davalının davacıya 10.000 yuan (1.389 $) tutarındaki tazminat ödemesi kararlaştırıldı.

Hindistan

Küresel Yapay Zekâ Ortaklığı Zirvesi’nin, 12-14 Aralık 2024 tarihlerinde Yeni Delhi şehrinde gerçekleşmesi planlanıyor. Hindistan’ın Elektronik ve Bilgi Teknolojisi Devlet Bakanı, Haziran-Temmuz 2024 tarihlerinde Yapay Zekâ için bir düzenleme taslağını açıklayacaklarını ve birçok alanda olumlu etki yapmasını hedeflediklerini belirtti.

Brezilya

Brezilya’nın Ulusal Fikri Mülkiyet yasasını değiştirmeye yönelik bir tasarı sunduğu ve Yapay Zekâ tarafından oluşturulan eserlerin patent korumasına izin vereceği tartışılmaktadır.

Peru

Peru, Yapay Zekâ teknolojilerinin kullanımı ve geliştirilmesi üzerine bir çerçeve oluşturmayı ve temel hakların ve şeffaflığın korunmasını sağlamayı amaçlayan bir teklifi tartışmaya başladı